CEO’LAR HAVACILIKTA SON DURUMU AÇIKLADI

Kapadokya Üniversitesinin havacılık sektörünün önde gelen isimlerini ağırladığı Havacılık Sohbetleri Youtube canlı yayın programında havacılığın liderleri buluştu.

Kapadokya Üniversitesinden Haydar Yalçın’ın moderatörlüğünde düzenlenen yayına, Türk Hava Yolları Genel Müdürü Bilal Ekşi, Pegasus Hava Yolları Genel Müdürü ve TÖSHİD Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Nane ve MNG Hava Yolları Genel Müdürü Ali Sedat Özkazanç katıldı.

Hava yolu taşımacılığının tüm hatlarıyla ele alındığı programda, konuklar, özellikle küresel pandemi sürecinde sorunların tespitine ve görüş önerilerine yönelik önemli değerlendirmelerde bulundular.

Programın hemen başında Moderatör Haydar Yalçın tarafından havacılık sektörüne yönelik bazı istatistiklerin yer aldığı bir sunum paylaşıldı.

Buna göre, İstanbul Havalimanı’nın, Nisan 2021 itibariyle 644 toplam iniş trafiği ile Avrupalı hava yolları arasında birinci sırada yer aldığı dikkat çekti.

Bilal Ekşi: “Havacılık böylesi büyük çaplı bir pandemiye hazır değildi”

Türk Hava Yolları Genel Müdürü Bilal Ekşi, programdaki konuşmasında Türkiye’de sivil havacılığın pandemi sürecinde yaşadığı belirsizlikler ve zafiyetlere dikkat çekti. Havacılığın bu süreçte adeta bir kıyamet senaryosu yaşadığını aktaran Ekşi, sektörün özellikle bilet iadeleriyle büyük sorun yaşadığını dile getirdi.

Ekşi, “Öncelikle Kapadokya Üniversitesine, sivil havacılık eğitimi alanında ülkemizin başta gelen üniversitelerden biri olması nedeniyle ve bu yayını bize sağladıkları için teşekkür ediyorum. Türk Hava Yolları olarak, Avrupa’da en fazla sefer yapan hava yolu şirketiyiz. Dünyada da en fazla ülkeye uçuş gerçekleştiren şirketiz. Ancak tahmin edilebildiği üzere havacılık sektörü olarak, küresel Covid-19 salgınına maalesef habersiz yakalandık. Salgın büyük bir belirsizliği de beraberinde getirdi. Belki de 2 Dünya Savaşı’ndan bu yana böylesi bir felakete tanık olmadık. Ulusal ve uluslararası koordinasyon maalesef bu süreçte olumsuz yönde etkilendi. Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonu (ICAO) da bu süreçte sınıfta kalmasa da bütünlemeye kaldı diyebiliriz. Bu süreci iyi yönetecek düzeyde dümene geçemedi. Havacılık bu kadar büyük çaplı bir pandemiye hazır değildi. Süreçte kurallar ve koordinasyonlar yetersizdi ve çok hızlı, anlık değişiyordu. Buradan şüphesiz iyi bir ders çıkarmamız gerekiyor” diye konuştu.

“Kargo sektörünün önemi arttı”

Bu süreçte hava yollarında kargo sektörünün öneminin oldukça arttığını sözlerine ekleyen Ekşi, “Uluslararası anlamda yolcu seferleri bir anda durunca, hava yolu kargo sektörü son derece önemli hale geldi. THY olarak bu anlamda iki boyutlu çalıştık. 30 yolcu uçağımızı kargo için kullandık. Yük ve konnektiviteyi sağladık. Kargo uçaklarımızda zaman zaman hasta da taşıdık. Pandemide en iyi çalışan bölümlerimizden biri bu alan oldu. Yerdeki uçak para yakan uçaktır. Bu anlamda zor zamanlar geçirdik. Hijyen koşullarının sağlanabilmesi de ekstra maliyet doğurdu. Pandemi tüm bu belirsizliklerin yanında hava yollarının finans yönetimlerini son derece sıkıntılı geçirdikleri bir dönem oldu. Havacılık çağında kıyamet senaryosu diyebileceğimiz bir dönemi yaşadık. Biz bunu bir ‘survive’, hayatta kalma dönemi olarak gördük ve bu zorlu sınavdan sağ salim çıktık” ifadelerinde bulundu.

Mehmet Nane: “Gelirler azalırken giderlerimiz azalmadı”

Pegasus Hava Yolları Genel Müdürü ve TÖSHİD Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Nane, sektördeki temel sıkıntının gelirler azalırken giderlerde bir azalmanın olmaması olduğuna dikkat çekti. Bugüne kadar sektörde yaşanmış en büyük sorunun pandemi süreci olduğunu anlatan Nane, sipariş ve finansal sektörüyle yaşanan sorunların yine bu dönemde ortaya çıktığının altını çizdi.

Nane, “Havacılık tarihinin yaşadığı kuşkusuz en kötü süreç pandemi dönemi oldu. Savaşlardan daha yıkıcı bir ortamla karşı karşıyayız. Bu bilinmezliğin ne zaman sona ereceğini ise bilmiyoruz ve bu durum daha da işleri zorlaştırıyor. Bir önceki seneye göre sektörde yüzde 60 daha az yolcu uçtu. 2,7 milyar kişiye denk geliyor bu oran. Bunun rakamsal karşılığı havacılık cirosunun yüzde 25 civarında, yani 325 milyar dolar bir önceki seneye göre kayıp var. İç hatlar daha iyi, dış hatlar daha kötü. Yüzde 38 iç hatlar geriledi, dış hatlar yüzde 66 geriledi. En iyi uçak havada olan uçaktır. İçinde yolcusu vardır ve gelir yaratır. Yerdeki uçak bize daha çok zarar verdi. Bu anlamda finansal olarak yeterli desteği görememek, bizi yıprattı. Diğer yurt dışı firmalarına göre pandemi sürecinde gereken desteği devletimizden alamadık. Ancak kısa çalışma ödeneği, sorunların çözümüne yönelik önemli bir katkıydı” şeklinde konuştu.

Ali Sedat Özkazanç: “Kargo uçakları ihtiyaç olmaya devam edecek”

Pandemi döneminde kargo sektörünün büyüdüğünü, ancak sürecin etkilerini kargonun da gördüğünü belirten MNG Hava Yolları Genel Müdürü Ali Sedat Özkazanç, “Kargo büyüdü, ancak aslında pandeminin etkileri bizde de görüldü. Öyle bir süreçti ki hızlı reaksiyon vermemiz gerekiyordu. İlk etapta biz de ne olduğunu tam olarak anlamadık. Birlikte çalıştığımız pek çok hava yolu şirketi cash-out’ları kesti. Bunlardan biri de uçak kiralamaydı. Bu yüzden birkaç kontrat kaybettik. Yine de en azından boşalan yerleri uygun şekilde doldurabildik. Pandemi havacılık için genel olarak zor, bizler için de zor oldu. İnsanlar başta bir çekindi, ancak konnektivitenin gereklilik olarak görülmesiyle, gereken tedbirler alınıp, sorun aşıldı. Lojistik sektörünün durmamasının dünya vatandaşları için de ne kadar önemli olduğu ortaya çıktı. Gördük ki kargo uçakları ciddi bir ihtiyaç, ihtiyaç olmaya da devamedecek” açıklamalarında bulundu.

Konuşmasının devamında pandemi sonrası döneme dikkat çeken Özkazanç, “Pandemi sonrası ne yapacağız, buna hazır mıyız? Aslında buna yoğunlaşmamız gerekiyor. Bence, özellikle sektörümüzde pandeminin dışındaki sorunları konuşursak, biri mevzuattaki zorluklar, ikinci olarak ise adil olmayan rekabet dikkat çekiyor. Bunlar pandemi sonrası süreçte ciddi tartışmalar getirebilecektir” diye konuştu.

Ekşi: “2021’de istihdam beklemek adilane olmaz”

Yayın, konukların açıklamalarının ardından soru/cevap bölümüyle devam etti. İzleyicilerden gelen soru üzerine Türk Hava Yolları Genel Müdürü Bilal Ekşi, 2021 yılı için istihdam olanağının şimdilik ön görülmediğini vurguladı.

Ekşi, “Birçok ülke sektörde personel azaltmasına gitti. Fakat biz sendikamızla bir anlaşma yaparak işlerinin devamını sağladık. Bu konu yakın vadede en büyük artılarımızdan biri. Pandemi sonrası sektör hızlı bir toparlanmaya girerse zaten uçağımız var, özellikle pilotlar için söylüyorum, yeni imkanları değerlendirme fırsatına sahip olacağız. Ancak 2021 yılında açıkçası bir istihdam beklemek adilane değil. Fazlasıyla personele sahibiz. 2021 yılında, yine 2019 yılı değerlerine ulaşabilirmiyiz, emin değilim. Aşı üretimi ya da pandemideki hızlı gelişmeler tabii farklı bir sonuç doğurabilir. Ancak 2022’nin altıncı ayından itibaren bir canlanma olur diye umut etmek istiyorum. İstihdam noktasında daha sabırlı olmak gerekiyor. Bunu demek de belki kolay, ancak açık konuşmak gerekirse her şirket de kendi hayatiyetini devam ettirmek zorunda” ifadelerini kullandı.